Stopień ochrony IP – co oznaczają symbole IP44, IP65, IP67? [Tabela i przykłady]

Stopień ochrony IP jest jednym z najważniejszych parametrów podczas dobierania osprzętu stosowanego w trudnych warunkach. Gdzie szukać tego parametru, jak go rozszyfrować i co można się z niego dowiedzieć? Dowiedz się, czym jest stopień ochrony IP i jak odczytać symbole typu IP44, IP65 czy IP67. Poznaj różnice, zastosowania i wybierz odpowiedni sprzęt do łazienki, ogrodu lub warsztatu.
Spis treści:
- Co to jest stopień ochrony IP i co oznacza skrót?
- Jakie urządzenia mają klasą szczelności IP?
- Jak czytać oznaczenia IP - co oznaczają cyfry w stopniu ochrony IP?
- Jakie urządzenia mają dany stopień IP? [Tabela]
- Jak sprawdzić klasę szczelności IP urządzenia?
Co to jest stopień ochrony IP i co oznacza skrót?
Stopień ochrony IP to parametr niezbędny przy ocenie poziomu zabezpieczenia urządzeń elektrycznych przed czynnikami zewnętrznymi. Obejmuje ochronę przed wilgocią i ciałami działającymi z zewnątrz, a pośrednio także uwzględnia zabezpieczenie przed dotknięciem części wewnętrznych.
Skrót IP pochodzi od angielskiego International Protection Rating i odnosi się do obudowy osprzętu. Jest to oznaczenie zgodne ze standardem IEC 60529 oraz europejską normą EN 60529. Jednolitą symbolikę stosuje się na całym świecie.
Jakie urządzenia mają klasą szczelności IP?
Klasę szczelności IP określa się dla wszystkich urządzeń elektrycznych i elektronicznych, które mogą być używane w warunkach zapylenia, brudu i wilgoci. Dzięki temu współczynnikowi użytkownik zna poziom zabezpieczenia danego urządzenia i wie, czy można korzystać z niego w danym środowisku.
Niezwykle istotne jest, by sprawdzić poziom zabezpieczenia IP w następujących typach osprzętu elektrycznego:
- urządzenia budowlane – szczególnie elektronarzędzia takie jak szlifierki, wiertarki, piły czy klucze udarowe,
- oświetlenie zewnętrzne – lampy ogrodowe, kinkiety i reflektory LED, a także oświetlenie elewacyjne i dekoracyjne budynku,
- osprzęt elektryczny – szczególnie puszki, rozdzielnice i skrzynki sterujące, ale także gniazda i łączniki stosowane w pomieszczeniach mokrych (łazienki, toalety), czy przedłużacze budowlane,
- elektronika użytkowa – urządzenia przemysłowe i automatyka, a także sprzęty smart home, szczególnie czujniki, kamery, wideodomofony, systemy alarmowe itp.,
- sprzęty ogrodnicze – przede wszystkim elektronarzędzia i urządzenia ogrodowe do prac w terenie.
Dobierając wewnętrzne urządzenia elektryczne, warto wziąć pod uwagę też inne parametry, które szczegółowo opisuje nasz ranking najpopularniejszych gniazdek elektrycznych.
Jak czytać oznaczenia IP - co oznaczają cyfry w stopniu ochrony IP?
Każda cyfra w symbolu ochrony IP określa konkretny poziom zabezpieczenia. Oznaczenie stopnia ochrony składa się z symbolu IP poprzedzającego dwie cyfry:
- Pierwsza z nich oznacza poziom odporności na przenikanie do wewnątrz ciał stałych.
- Druga odnosi się do szczelności na przenikanie wilgoci.
Im wyższa wartość liczbowa, tym urządzenie jest lepiej zabezpieczone.
Pierwsza cyfra - ochrona przed ciałami stałymi
Skala zabezpieczenia jest siedmiostopniowa, a poszczególne cyfry oznaczają:
- 0 – brak ochrony i zabezpieczenia przed jakimkolwiek obiektem,
- 1 – ochrona przed dużymi obiektami większymi od 50 mm, takimi jak dłoń, czy grube przedmioty,
- 2 – ochrona przed obiektami większymi od 12,5 mm, takimi jak palec dłoni,
- 3 – ochrona przed obiektami większymi od 2,5 mm, do których zalicza się narzędzia i grube druty,
- 4 – ochrona przed obiektami większymi od 1 mm, takim jak cienki drut i gwoździe,
- 5 – ochrona przed kurzem, czyli częściowa pyłoszczelność pozwalająca na ograniczone wnikanie pyłu, które jednak nie zakłóca pracy urządzenia,
- 6 – pełna pyłoszczelność, czyli całkowita ochrona przed pyłem i nawet najmniejszymi cząstkami stałymi.
Wąż ogrodowy powinien mieć ochronę IP44 a może wyższą, żeby był bezpieczny? Rozwiewamy wątpliwości w artykule: Jaki przedłużacz ogrodowy wybrać?
Druga cyfra - ochrona przed wodą i wilgocią
Skala szczelności przed wodą obejmuje 10 poziomów zabezpieczenia:
- 0 – brak ochrony, produkt można stosować tylko wewnątrz pomieszczeń w suchej strefie,
- 1 – ochrona przed kroplami wody spadającymi pionowo, czyli minimalna wilgoć, np. deszcz,
- 2 – ochrona przed deszczem, kiedy obudowa wychylona jest pod kątem do 15o od pionu,
- 3 – ochrona przed deszczem i spryskiwaniem, kiedy obudowa wychylona jest pod kątem do 60o od pionu w dowolną stronę,
- 4 – zabezpieczenie przed zachlapaniem i rozbryzgami z dowolnego kierunku. Możliwość zastosowania w kuchni i łazience, a na zewnątrz w pobliżu zraszaczy,
- 5 – odporność na strumień wody o intensywności 12,5 l/min padający z dowolnej strony, powstający przy myciu narzędzi (np. z węża) i podczas silnych opadów deszczu,
- 6 – wodoszczelność, czyli ochrona przed silną strugą wody o przepływie 100 l/min laną z dowolnego kierunku (np. myjka ciśnieniowa),
- 7 – zabezpieczenie przed krótkotrwałym zanurzeniem do 1 metra na maksymalnie 30 minut np. w wyniku wpadnięcia do wody,
- 8 – zabezpieczenie przed długotrwałym zanurzeniem w wodzie, wymagane w oświetleniu basenowym czy elektronice podwodnej,
- 9K – zabezpieczenie przed silną strugą wody pod ciśnieniem o parametrach 80-100 bar i temp. +80oC wymagana w przemyśle i profesjonalnych myjniach.
Druga cyfra w symbolu IP niesie informacje o poziomie zabezpieczenia przed wnikaniem wilgoci i wody. Jest niezwykle istotna, ponieważ wilgoć może nie tylko doprowadzić do zwarcia i zniszczenia urządzenia, ale też porażenia prądem użytkowników. Ma też znaczenie ze względu na możliwe czynniki korozyjne.
O czym informuje dodatkowa litera w klasie szczelności IP?
Klasa IP czasem zawiera dodatkową literę następującą po dwóch głównych cyfrach. Stosowana jest przede wszystkim w specjalistycznych urządzeniach i precyzyjnie określa czynniki, przed którymi zabezpiecza. Kiedy ochrona przed dostępem do elementów grożących porażeniem jest większa, stosuje się następujące typy oznaczeń:
- A – ochrona przed dostępem ciałem o dużej powierzchni (np. dłonią),
- B – ochrona przed dostępem palcem,
- C – ochrona przed dostępem narzędziem (np. śrubokrętem),
- D – ochrona przed dostępem cienkim drutem (pełna ochrona drobna).
Opcjonalnie stosuje się oznaczenia uzupełniające:
- F – ochrona przed działaniem oleju,
- H – ochrona przed wysokim napięciem,
- K – ochrona przed wodą pod wysokim ciśnieniem i wysoką temperaturą (np. myjki ciśnieniowe),
- M – wnikanie wody, kiedy urządzenie testowane jest podczas ruchu,
- S – wnikanie wody, kiedy urządzenie testowane jest w bezruchu,
- W – przystosowanie do określonych warunków pogodowych (odporność na szczególne warunki atmosferyczne).
Warto zaznaczyć, że dodatkowa litera nie zawsze występuje. Pojawia się tylko wtedy, gdy producent chce podkreślić specjalne cechy ochrony. Dodatkowe oznaczenie literowe nie wpływa na podstawowy poziom szczelności, ale uzupełnia go o szczegółowe parametry i daje więcej możliwości zastosowania.
Dobieraj lampy ogrodowe z odpowiednim stopniem ochrony IP! Sprawdź nasz artykuł: Jak podłączyć lampy ogrodowe?, gdzie oprócz instrukcji podłączenia znajdziesz fachowe porady odnośnie stopnia IP.
Jakie urządzenia mają dany stopień IP? [Tabela]
Poszczególne stopnie ochrony IP nadawane są urządzeniom, które z założenia będą stosowane w określonych warunkach. Sprawdź skrócone porównanie IP20, IP44, IP54, IP65, IP67 i IP68 – w tabeli poniżej znajdziesz ich opis oraz typowe zastosowanie.
Stopień ochrony IP | Opis ochrony | Typowe zastosowanie |
---|---|---|
IP20 | Brak ochrony przed wodą, podstawowa ochrona przed ciałami stałymi >12,5 mm | Sprzęt RTV, ładowarki, zasilacze, oprawy LED i gniazdka do wnętrz |
IP44 | Ochrona przed ciałami stałymi >1 mm i przed bryzgami wody z dowolnego kierunku | Łazienki, kuchnie, zadaszone tarasy, lampy łazienkowe, wentylatory |
IP54 | Częściowa pyłoszczelność, ochrona przed spryskaniem wodą | Elektronarzędzia przemysłowe, osprzęt warsztatowy, puszki instalacyjne |
IP65 | Pełna pyłoszczelność, ochrona przed silnym strumieniem wody | Budownictwo, obudowy kamer, oświetlenie zewnętrzne, automatyka przemysłowa |
IP67 | Pyłoszczelność i ochrona przed krótkotrwałym zanurzeniem w wodzie | Latarki budowlane, czujniki ziemne, oświetlenie terenowe, instalacje zewnętrzne |
IP68 | Pyłoszczelność i odporność na długotrwałe zanurzenie | Lampy basenowe, urządzenia nurkowe, złącza kablowe podziemne |
Sprawdź też, jak rozmieścić gniazdka w łazience, żeby zapewniały największą funkcjonalność i wygodę użytkowania.
Jak sprawdzić klasę szczelności IP urządzenia?
Najpewniejszym źródłem informacji o klasie szczelności IP jest karta katalogowa (produktowa) lub instrukcja techniczna urządzenia. Parametr szczelności można znaleźć bezpośrednio na obudowie, etykiecie lub tabliczce znamionowej przy elektronarzędziach. Wiele urządzeń elektrycznych ma wytłoczoną wartość IP na obudowie. Sprawdź urządzenia z oznaczeniem IP 65 i wyższym na TIM.pl.
Warto pamiętać, że jeśli w opisie ani na urządzeniu nie widać oznaczenia IP, nie można zakładać jego szczelności. Brak oznaczenia może sugerować, że urządzenie nie zdobyło odpowiedniego certyfikatu lub nie było badane pod kątem szczelności.
Znajomość kodu IP pozwala dobrać odpowiedni sprzęt do warunków pracy prowadzonej w domu, na zewnątrz, czy w przemyśle. Wybierając urządzenie z odpowiednią klasą, zapewniasz mu dłuższą żywotność i niezawodność nawet w trudnych warunkach pracy. Wysoki stopień zabezpieczenia IP to prosty sposób, by zadbać o bezpieczeństwo i trwałość instalacji.
Najczęściej zadawane pytania o stopień ochrony IP (FAQ)
Jaki stopień ochrony IP do łazienki?
Stopień ochrony IP w łazience zależy od strefy, w której mają być zamontowane urządzenia. Minimalna ochrona wynosi IP44 i tak zabezpieczone sprzęty można stosować w odległości minimum 60 cm od wanny lub brodzika. Im bliżej źródła wody i w miarę wzrostu ryzyka zachlapania, tym wyższa powinna być szczelność akcesoriów elektrycznych.
Jaki stopień ochrony IP na zewnątrz?
Minimalnym stopniem ochrony w przypadku akcesoriów stosowanych na zewnątrz jest IP65. Tak zabezpieczone akcesoria mogą być wystawione na działanie deszczu i zapylenia. Jeśli jednak akcesoria są stosowane pod zadaszeniami i bez ryzyka zapylenia (oświetlenie ganku lub zadaszonego tarasu) wystarczy ochrona IP44.