TIM SA - wysyłamy produkty w 24h

Wkrętaki to bardzo popularne narzędzia ręczne, od których warto rozpocząć dobór wyposażenia warsztatów. Mają bardzo uniwersalne zastosowanie i nadal trudno wyobrazić sobie bez nich realizację wielu zadań. Na co zwrócić uwagę przy wyborze wkrętaka i jaki dobrać do dokręcania poszczególnych typów elementów złącznych? Poznaj wkrętaki na nowo!

Spis treści:

1. Czym różni się wkrętak od śrubokręta?
2. Na co zwrócić uwagę przy wyborze wkrętaka i śrubokręta?
3. Jakie są rodzaje wkrętaków? Przegląd rozwiązań
4. Jaki wkrętak wybrać do poszczególnych wkrętów?
5. Specjalistyczne rodzaje końcówek śrubokrętów – jakie są zalety używania?
6. Jak dobrać wkrętak i śrubokręt do konkretnego typu prac?
7. Jaki metal jest najlepszy na wkrętaki?
8. Jakie firmy produkują dobre wkrętaki oraz śrubokręty?
9. Pojedynczy wkrętak czy zestaw?

Czym różni się wkrętak od śrubokręta?

Wkrętak i śrubokręt to nazwy stosowane wymiennie, określające ten sam typ narzędzi wyposażonych w rękojeść i grot z końcówką wkręcającą. Nazwa wkrętak jest jednak uznawana za oficjalną i stosowana w specjalistycznych publikacjach.

Tymczasem śrubokręt jest nazwą potoczną i przez specjalistów uznawaną za błędną, ponieważ narzędzie służy do prac z wkrętami, a nie śrubami.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze wkrętaka i śrubokręta?

Sięgając po wkrętaki, zwróć uwagę na następujące cechy:

• końcówka robocza – w najpopularniejszych śrubokrętach ma kształt płaski, krzyżowy, gwiazdkowy lub sześciokątny, a typ grota musi być dokładnie dopasowany do nacięć w łbie,
• rozmiar końcówki – ważny jest nie tylko kształt końcówki roboczej, ale także jej rozmiar. Zbyt mała będzie się ślizgać i może uszkodzić gniazdo wkręta. Z kolei za duża nie wejdzie do niego,
• uchwyt – rękojeść powinna mieć ergonomiczny kształt, a także długość i szerokość dobrane do siły dokręcania. Uchwyt powinien być wykończony powłoką antypoślizgową z gumy lub tworzywa sztucznego,
• materiał – końcówki robocze wykonywane są z różnych gatunków stali, dodatkowo wykończonej na kilka sposobów. Najbardziej uniwersalne i trwałe są wkrętaki ze stali Cr-V, Cr-Mo i S2. Do intensywnych prac warsztatowych wybieraj wkrętaki z grotami ze stali S2, które oferują lepszą trwałość i odporność na zużycie,
• izolacja – w pracach elektrycznych potrzebne będą wkrętaki VDE, które mają rękojeści wykończone charakterystyczną czerwono-żółtą powłoką. Takie wkrętaki zapewniają izolację do 1000 V i są testowane indywidualnie,
• dodatkowe cechy – wkrętaki mogą mieć dodatkowo magnetyczną końcówkę, wymienne groty, otwory w rękojeści ułatwiające zawieszenie w warsztacie czy końcówki do pobijania.

Wkrętaki VDE do prac pod napięciem

Wkrętaki powinny być zawsze dopasowane do rodzaju gniazda we łbie wkrętów, którymi chcesz manipulować. Odpowiednio dobrane pozwolą na szybkie i wygodne przeprowadzenie pracy, a jednocześnie zapobiegną uszkodzeniu gniazda. Nie zapominaj też o wygodzie użytkowania i trwałości tego narzędzia.

Jakie są rodzaje wkrętaków? Przegląd rozwiązań

Biorąc pod uwagę końcówkę roboczą (grot), można wymienić następujące warianty:

• wkrętaki płaskie,
• wkrętaki krzyżowe z końcówką PZ lub PH,
• wkrętaki płasko-krzyżowe,
• wkrętaki typu torx,
• wkrętaki specjalistyczne,
• wkrętaki z grzechotką.

Wkrętaki płaskie

To najstarsze i najpopularniejsze typy wkrętaków, które wyróżnia grot roboczy zakończony płaskim klinem. Taka konstrukcja pozwala na pracę wysokim momentem obrotowym ze śrubami wyposażonymi w pojedyncze nacięcie. Dodatkowo umożliwia wykonywanie innych zadań mechanicznych, takich jak podważanie.

wkrętak płaski precyzyjny

wkrętak płaski

Wkrętaki krzyżowe z końcówką PH

Wkrętaki krzyżakowe z końcówką typu Philips są stosowane bardzo powszechnie. Konstrukcja grotu składa się z czterech ramion zbiegających się ku wierzchołkowi, które równomiernie rozkładają siły wewnątrz otworu.

wkrętak krzyżowy

wkrętak krzyżowy z końcówką Philips

Wkrętaki krzyżowe z końcówką PZ

Kolejny typ wkrętaków krzyżakowych, w których przy czteroramiennym wierzchołku zastosowano cztery dodatkowe wypustki. Dzięki temu uzyskano większą stabilizację podczas wkręcania i mniejsze ryzyko poślizgów grotów w gnieździe wkręta.

Wkrętak krzyżowy PZ2

wkrętak krzyżowy PZ1

Wkrętaki typu torx

W przypadku wkrętaków torx grot roboczy jest zakończony sześcioramienną gwiazdą. Tego typu budowa pozwala na równomierne przeniesienie momentu obrotowego, co zapobiega zniszczeniu gniazda.

zestaw wkrętaków Torx

wkrętak precyzyjny TORX

Wkrętaki płasko-krzyżowe

Wkrętaki płasko-krzyżowe to narzędzia bardzo uniwersalne, które można wykorzystać do dokręcania wkrętów z pojedynczym nacięciem lub krzyżakowych. Są wyposażone w wymienny grot chowany do rękojeści, który można zmienić w zależności od potrzeb.

wkrętak płasko-krzyżowy

wkrętak izolowany

Wkrętaki z grzechotką

Wkrętaki z mechanizmem grzechotkowym wmontowanym w rękojeść. Pozwalają na dokręcanie i odkręcanie bez konieczności odrywania narzędzia od wkręta, co sprzyja szybkości wykonywania pracy.

wkrętak z grzechotką

wkrętak z grzechotką 8 bitów

Wkrętaki specjalistyczne

Specjalistyczne wkrętaki stosuje się głównie w elektronice lub w miejscach, gdzie niezbędne jest zabezpieczenie wkręta przed niepowołanymi osobami. Wśród najpopularniejszych warto wymienić:

• Tri-Wing i Y– grot z trzema występami umieszczonymi skośnie pod kątem 120 stopni,
• U-shape i Spanner – grot widełkowy,
• Pentalobe – grot w kształcie gwiazdy pięcioramiennej, dający pięciopunktowe podparcie, stosowany głównie w produktach Apple.

Jaki wkrętak wybrać do poszczególnych wkrętów?

Do najpopularniejszych gniazd powinieneś wybrać następujące wkrętaki:

Wkręt z pojedynczym nacięciem

Do manipulacji wykorzystuje się wkrętaki płaskie typu slot (SL) z grotem o szerokości od 2 do 10 mm. Takie wkręty można znaleźć w starszych instalacjach elektrycznych, osłonach, zaciskach i drobnych mechanizmach.

Wkręty z krzyżowym nacięciem Philips

Spotykane są głównie jako wkręty do blachy, wkręty stolarskie, a także stosowane w sprzętach RTV i AGD oraz przy montażu mebli. W zależności od rozmiaru łba można dobrać końcówki PH1, PH2 i PH3, przy czym najbardziej popularna jest PH2.

Wkręty z krzyżowym nacięciem Pozidriv

Łatwo pomylić je z PH, jednak na łbie wkręta znajduje się więcej nacięć odchodzących od środka promieniście. Można natknąć się na nie w branży budowlanej, instalacjach elektrycznych czy przy precyzyjnych urządzeniach i automatach. Wkręty dostępne są w wariantach od PZ0 do PZ4, przy czym najpopularniejsze są PZ2.

Wkręty i łączniki z heksagonalnym gniazdem

We łbie wkręta znajduje się zagłębienie sześciokątne, do którego pasują klucze imbusowe. Stosuje się je głównie w przemyśle maszynowym, w łożyskach, motoryzacji i elektronice. Groty imbusowe do wkrętaków mogą mieć wymiar od 0,7 do 17 mm, który oznacza odległość pomiędzy przeciwległymi ścianami w sześciokącie.

Wkręty z nacięciem w kształcie sześcioramiennej gwiazdy (gniazdo typu Torx)

Wkręty na groty gwiazdkowe stosowane są głównie w motoryzacji, akcesoriach elektronicznych i meblach. Wymiary grotów oznaczane są symbolami, począwszy od T10 i T20 rosnąco.

Wkręty z nacięciem w kształcie sześcioramiennej gwiazdy z bolcem

Dodatkowa wypustka wewnątrz gniazda (bolec antymanipulacyjny) wymaga zastosowania specjalistycznych grotów z otworem na środku, określanych jako Torx Security (TR). Tego typu wkręty stosowane są w sprzętach umieszczonych w miejscach publicznych jak automat z przekąskami, ekspresy do kawy itp.

Podsumowując:

Wkrętak powinieneś dokładnie dopasować do kształtu nacięć w łbie wkręta. Podobne jak inne narzędzia ręczne, także wkręty są dostępne w różnych rozmiarach, a część z nich okazuje się charakterystyczna dla konkretnej branży.

Dobrym pomysłem jest zainwestowanie w zestaw wkrętaków z wymiennymi końcówkami. Pozwoli to na elastyczne dopasowanie narzędzia do różnych zadań. Przykładowe propozycje poniżej:

zestaw wkrętaków precyzyjnych izolowanych

zestaw wkrętaków VDE płaskich

Specjalistyczne rodzaje końcówek śrubokrętów – jakie są zalety używania?

Specjalistyczne końcówki stosowane we wkrętach i śrubokrętach przynoszą dwa rodzaje korzyści. Zabezpieczają przed:

• uszkodzeniem akcesoriów złącznych,
• niepowołanym manipulowaniem.

Część z unikalnych końcówek zaprojektowano z myślą o stabilnym dokręcaniu dużą siłą. Inne wkrętaki ze specjalistycznymi końcówkami są przeznaczone do obsługi urządzeń dostępnych w niszowych branżach i ograniczają dostęp do newralgicznych obszarów osobom postronnym.

Jak dobrać wkrętak i śrubokręt do konkretnego typu prac?

Wkrętak do konkretnego rodzaju prac trzeba dobierać po wcześniejszej analizie jej charakteru i rodzaju wkrętów. Wkrętak musi nie tylko bardzo dokładnie pasować do gniazda wkręta, ale też dawać komfort manipulowania.

W związku z tym w skrzynce narzędziowej powinno znajdować się kilka typów wkrętaków w różnych wariantach i przeznaczonych do wielu typów zadań.

Do prac warsztatowych i budowlanych

Podczas remontów, pracy w warsztacie lub do majsterkowania przydatne będą najbardziej uniwersalne wkrętaki. Warto sięgnąć po śrubokręty płaskie o szerokości około 4-6 mm i wkrętaki krzyżakowe z grotem PH2. W pracach budowlanych i rzemieślniczych szczególnie ważna jest ergonomiczna wygodna rękojeść, ponieważ wkręty bywają dokręcane z dużą siłą.

Do elektroniki

Przy obsłudze urządzeń elektronicznych przydatne będą wkrętaki bardzo precyzyjne, zapewniające bezpieczeństwo wkrętom. Należy wziąć pod uwagę przede wszystkim wkrętaki z końcówkami PH0, PZ0 oraz specjalistycznymi, jak Pentalobe, Tri-Wing i Spanner. Przydatne będą też śrubokręty z mechanizmem grzechotkowym.

Do motoryzacji

Do prac przy samochodach, motocyklach czy rowerach potrzebne będą wkrętaki pozwalające na pracę z dużą siłą, najlepiej z wymiennymi końcówkami. W śrubach samochodowych i rowerowych z reguły potrzebne są groty typu Torx (T20-T45) i imbus (5-8 mm), a także specjalistyczne groty z zabezpieczeniem antymanipulacyjnym. Powinieneś skupić się na grotach wykonanych ze stali S2 lub Cr-V, a także rozważyć elektryczne wkrętaki przewodowe.

Do mebli

Przy skręcaniu mebli przygotuj wkrętak grzechotkowy z wymiennymi grotami, dzięki któremu praca przebiegnie szybciej i bez bólu nadgarstka. Wkręty do drewna można zamocować końcówkami PH2, łączenia i okucia meblowe PZ2, ale przydatne będą także wkrętaki płaskie. Warto dodać, że zabierając się za meble IKEA, powinieneś mieć przy sobie klucz imbusowy 4 mm lub bit HEX 4 mm, ponieważ producent często używa wkrętów tego typu.

Jaki wkrętak do konkretnego typu prac - podsumowanie w tabeli

Jaki metal jest najlepszy na wkrętaki?

Nie ma najlepszego metalu na wkrętak. Każdy gatunek stali charakteryzuje się innymi właściwościami, przydatnymi w różnych okolicznościach. Końcówki robocze wkrętaków wykonywane są z różnych odmian stali, co przekłada się na ich trwałość, odporność na zużycie, a także precyzję.

Jakie firmy produkują dobre wkrętaki oraz śrubokręty?

Dobrej jakości śrubokręty i wkrętaki produkują renomowane firmy narzędziowe, do których można zaliczyć:

• Wera,
• Wiha,
• knipex,
• Stanley,
• WAGO.

Do wyposażenia warsztatu majsterkowicza lub do domowego użytku możesz wybrać też narzędzia takich marek jak:

• Yato,
• Topex,
• Proline,
• Neo.

Sięgając po narzędzia od renomowanych producentów, zwróć uwagę także na jakość, gatunek stali czy kształt rękojeści. Narzędzia powinny być bowiem nie tylko trwałe i funkcjonalne, ale też wygodne w użytkowaniu.

Topowych producentów znajdziesz na TIM.pl - centrum elektorotechniki online, gdzie zamówisz produkty z dostawą nawet na drugi dzień w dowolne miejsce w Polsce.

Pojedynczy wkrętak czy zestaw?

Wybór pomiędzy pojedynczym wkrętakiem a całym zestawem jest uzależniony od aktualnych potrzeb. Inwestycja w zestaw wkrętaków jest korzystna, ponieważ:

• można prowadzić różne prace, a zestawy zawierają groty o rozmaitych kształtach i rozmiarach,
• szybko udaje się zdobyć kompletne wyposażenie do warsztatu, skrzyni narzędziowej lub do garażu,
• wszystkie narzędzia można zgromadzić w jednym miejscu i łatwo utrzymać wśród nich porządek.

Zakup pojedynczych wkrętaków z reguły podyktowany jest następującymi czynnikami:

• potrzebny jest określony typ grotu do realizacji konkretnego zadania,
• zadanie wymaga narzędzia o bardzo wysokiej jakości lub szczególnym kształcie,
• uzupełniasz braki w zestawie po zagubionych lub zniszczonych narzędziach.

Solidny wygodny ręczny wkrętak nadal stanowi bardzo ważne i funkcjonalne narzędzie. Przy zakupie poświeć chwilę, by dobrać właściwy wariant wkrętaka i zadbać o jego jakość. Z pewnością docenisz to podczas pracy.

Najczęściej zadawane pytania o wkrętaki i śrubokręty (FAQ)

Czym się różni wkrętak PH od PZ?

Wkrętaki PH i PZ często są mylone, jednak można je odróżnić po ilości ramion na końcówce grota. Wkrętaki PH (Philips) mają kształt krzyża o stożkowej ostrej konstrukcji. W grotach PZ (Pozidriv) pomiędzy ramionami krzyża zastosowano dodatkowe wypustki stabilizujące, a sam grot jest bardziej płytki od PH.

Czy można używać wkrętaka PH do wkrętów PZ?

Nie powinno się stosować wkrętaka PH do wkrętów PZ, choć wizualnie oba warianty są bardzo podobne. Końcówka PH nie wypełnia całego gniazda PZ i śrubokręt może się ześlizgiwać pod obciążeniem. Grozi to wyrobieniem nacięcia w łbie, co później uniemożliwia wykręcenie wkręta.

Jaki wkrętak wybrać: przewodowy czy akumulatorowy?

Wybór między elektrycznym wkrętakiem przewodowym a akumulatorowym zależy przede wszystkim od tego, jak często i do czego narzędzie będzie stosowane. Wkrętaki akumulatorowe są mobilne, lekkie, kompaktowe i dają swobodę wykonywania pracy w dowolnym miejscu. Wkrętaki przewodowe (sieciowe) są bardzo wydajne, mogą dokręcać większym momentem obrotowym i sprawdzają się głównie w warsztatach i na liniach produkcyjnych.

Arkadiusz Mędrzak Specjalista w zakresie budownictwa i odnawialnych źródeł energii. Wiedzę zdobywał na studiach z zakresu budownictwa. Jego styl tworzenia treści jest klarowny i konkretny. Pasjonują go nowoczesne rozwiązania z zakresu smart home. Wolny czas lubi spędzać w ogrodzie, przy dobrej książce czy aktywności fizycznej.