Czym różni się lumen od lux? Natężenia światła w żarówkach
Lumen i lux to pojęcia związane ze światłem, ale opisujące jego różne aspekty. Lumen wskazuje na ilość światła emitowanego przez źródło, a lux określa jego rozproszenie na powierzchni. W poradniku wyjaśniamy oba pojęcia, pokazujemy praktyczny sposób przeliczania, a także przedstawiamy normę dotyczącą natężenia światła.
Spis treści:
- Czym jest lumen?
- Co to jest lux?
- Jak przeliczyć lumeny na luksy?
- Ile lumenów jest potrzebnych na metr kwadratowy?
- Czy ilość lumenów ma znaczenie?
- Dlaczego natężenie światła w pomieszczeniu jest ważnym parametrem?
Czym jest lumen?
Lumen (lm) jest jednostką strumienia świetlnego w układzie SI. Określa ilość energii świetlnej, jaka jest emitowana przez konkretne źródło. Strumień świetlny oznacza całkowitą ilość światła rzucanego we wszystkich kierunkach. Im więcej lumenów, tym jaśniejsze źródło światła, jednak bez znaczenia, jak światło rozkłada się w konkretnym punkcie.
Wartość lumenów dla danej żarówki zależy od technologii. W przypadku diod LED wartość ta jest znacznie wyższa niż przy tradycyjnych żarówkach lub halogenach. Wynika to z faktu, że potrzebują mniej mocy do generowania określonego prądu.
Dla przykładu:
800 lm może osiągnąć żarówka tradycyjna o mocy 60W i LED o mocy 10W. Polecamy nasz przelicznik żarówek LED na WAT i definicję mocy w Strefie Porad TIM.
Co to jest lux?
Lux (lx) jest jednostką natężenia światła, która określa, z jaką intensywnością promienie padają na powierzchnię. Jeden lux występuje wtedy, gdy na powierzchnię metra kwadratowego pada jeden lumen światła. Wartość podawana w luxach znajduje zastosowanie przy urządzaniu wnętrz, biur i stanowisk pracy. Do pomiaru tej jednostki służą luksomierze.
Wzór na natężenie światła
Natężenie światła można obliczyć, mając dany strumień światła oraz powierzchnię, na jaką pada. Wartości podstawia się do następującego wzoru:
- E= Φ/S
Gdzie:
E – natężenie oświetlenia [lx],
Φ – strumień świetlny [lm],
S – powierzchnia, na którą pada światło [m2].
Szukasz więcej informacji na temat oświetlenia? W naszych poradniach znajdziesz informacje o tym, jaką barwę światła wybrać.
Jak przeliczyć lumeny na luksy?
Przeliczenie lumenów podanych dla danej żarówki, na luxy światła w danym miejscu, oblicza się za pomocą wzoru:
- 1 lx = 1 lm/m2
Wynika z niego, że 1 lux jest wtedy, gdy natężenie 1 lumen pada na m2 powierzchni. Przykładowe przeliczenia obrazuje poniższa tabela:
| Strumień świetlny (lm) | Powierzchnia (m2) | Natężenie oświetlenia (lx) |
|---|---|---|
| 100 lm | 1 m2 | 100 lx |
| 500 lm | 2 m2 | 250 lx |
| 1000 lm | 4 m2 | 250 lx |
| 1500 lm | 6 m2 | 250 lx |
| 2000 lm | 10 m2 | 200 lx |
Praktyczne przykłady przeliczania lumenów na luksy
W praktyce dokonuje się z reguły przeliczenia lumenów na luxy przy planowaniu oświetlenia w pomieszczeniu. Wartość lm widnieje na większości żarówek i świetlówek. Wystarczy obliczyć ilość źródeł światła o określonej wartości lm, jakie znajdą się w pomieszczeniu o konkretnej powierzchni i dokonać obliczenia za pomocą wzoru.
Na przykład: pomieszczenie magazynowe o powierzchni 20m2 oświetlają cztery lampy dające strumień świetlny 1000 lm każda. Można w ten sposób obliczyć, że natężenie światła w pomieszczeniu wynosi 200 lx.
4000 lm 20 m2 = 200 lx
Przy obliczaniu wartości natężenia światła warto wziąć pod uwagę potencjalne straty. Z reguły dodaje się 10-20% wartości strumienia (lm) w przypadku ciemnego pomieszczenia (ściany i sufity w ciemnych kolorach), a także około 15%, jeśli źródła światła są zasłonięte przez klosze lub abażury.
Oświetlanie dużych przestrzeni biurowych i magazynowych wymaga stosowania konkretnych źródeł światła o wysokim natężeniu. Przygotowaliśmy ranking świetlówek LED, gdzie zebraliśmy TOP 10 najchętniej wybieranych modeli. Sprawdź.Ile lumenów jest potrzebnych na metr kwadratowy?
Zalecane natężenie światła, czyli ilość lumenów na metr kwadratowy powierzchni, określa norma PN-EN 12464-1:2012 „Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach”. Najważniejsze założenia normy określają następujące wartości natężenia światła:
- korytarz, hol – 100 lx
- garaż, magazyn – 150-200 lx
- kuchnia domowa – 300 lx
- pokój dzienny – 200-300 lx
- biurowe stanowisko pracy – 500 lx
- klasa szkolna, biblioteka, czytelnia – 500 lx
- warsztat precyzyjny – 750-1000 lx
Czy ilość lumenów ma znaczenie?
Ilość lumenów ma znaczenie dla oświetlenia danego wnętrza, ale tylko w kontekście organizacji układu światła w całym pomieszczeniu. Zbyt duża wartość będzie powodowała dyskomfort i zmniejszenie zdolności rozpoznawania szczegółów. Za niski poziom może prowadzić do niedoświetlenia i zmęczenia wzroku.
Sama liczba lm jest jedynie szacunkowa i nie gwarantuje dobrego oświetlenia. Ważny jest również kąt świecenia, barwa światła i rozmieszczenie opraw, dlatego precyzyjne obliczenia lx dokonuje się punktowo za pomocą luksomierza.
Dlaczego natężenie światła w pomieszczeniu jest ważnym parametrem?
Natężenie światła to bardzo ważny parametr, który trzeba wziąć pod uwagę przy projektowaniu przestrzeni. Właściwie obliczony wpłynie na komfort pracy, niższy poziom zmęczenia i poprawę bezpieczeństwa. Sięgając po akcesoria świetlne od sprawdzonych producentów, można z większą precyzją dopasować stopień oświetlenia do potrzeb bez korzystania ze specjalistycznego sprzętu obliczeniowego.
