Wykonywanie instalacji fotowoltaicznej z punktu widzenia procedur, które przeprowadza się przed rozpoczęciem robót, jest przedsięwzięciem dosyć skomplikowanym. Dlaczego? Musimy uwzględnić wiele przepisów. Przyjrzyjmy się im i sprawdźmy, jakich formalności wymaga montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie, a jakich na dachu.

Spis treści:

1. Kiedy instalacja fotowoltaiczna wymaga pozwolenia na budowę, a kiedy wystarczy zgłoszenie
2. Instalacja fotowoltaiczna powyżej 50 kw - przepisy
3. Panele fotowoltaiczne o mocy do 50 kW - przepisy
4. Wyjątki od podstawowej zasady, czyli kiedy jest potrzebne pozwolenie mimo małej mocy urządzeń
5. Jak plan miejscowy i decyzja o warunkach zabudowy wpływają na planowaną instalację fotowoltaiczną?
6. Podsumowanie, czyli kilka słów o pozwoleniu i zgłoszeniu montażu urządzeń fotowoltaicznych

Kiedy instalacja fotowoltaiczna wymaga pozwolenia na budowę, a kiedy wystarczy zgłoszenie

Ogólna zasada określona w prawie budowlanym jest taka, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę. Wykonywanie instalacji fotowoltaicznej, zarówno na dachu budynku, jak i na gruncie, niewątpliwie należy do robót budowlanych, a więc wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, o które powinien postarać się inwestor. Jednak od tej ogólnej zasady istnieje kilka wyjątków i jeden z nich dotyczy montażu paneli fotowoltaicznych o mocy do 50 kW. Zajmiemy się jednak najpierw urządzeniami o większej mocy, bo w ich przypadku sytuacja jest nieco jaśniejsza.

Instalacja fotowoltaiczna powyżej 50 kw - przepisy

Urządzenia o mocy zainstalowanej większej niż 50 kW zawsze wymagają uzyskania pozwolenia na budowę – niezależnie od tego, czy są montowane na gruncie, czy na obiekcie budowlanym. Pozwolenie na budowę inwestor musi uzyskać przed rozpoczęciem robót.

Panele fotowoltaiczne o mocy do 50 kW - przepisy

Roboty budowlane polegające na montażu paneli fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW są zwolnione z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę. Takie roboty można wykonać bez pozwolenia na budowę niezależnie od tego:

• Czy urządzenia są montowane na obiekcie, na przykład na dachu budynku, czy też są to konstrukcje wolnostojące na gruncie.
• W jakim celu są montowane panele – czy mają produkować energię jedynie na potrzeby obiektu budowlanego czy też w celu odsprzedaży.

Powyższe stanowisko wynika wprost z omawianego przepisu, jest zgodne z opinią Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego z dnia 24 stycznia 2014 r., a także z orzecznictwem. Na przykład Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 30 listopada 2017 r. o sygnaturze III SA/Łd 974/17 stwierdził, że przepis ten dotyczy montażu całej konstrukcji zarówno na gruncie, jak i na obiekcie budowlanym.

Powyższe nie oznacza jednak, że zawsze w przypadku urządzeń o mocy do 50 kW nie trzeba dopełniać zupełnie żadnych formalności. Jak to często z przepisami bywa – mamy kilka wyjątków. Zgłoszenie jest potrzebne w przypadku urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej do 50 kW, jeśli są montowane:

• Na obiekcie budowlanym i ich wysokość przekracza 3 m.
• Na gruncie na obszarze wpisanym do rejestru zabytków.

Zgłoszenia inwestor musi dokonać przed rozpoczęciem robót budowlanych.

Warto również wiedzieć o tym, że niezależnie od tego, czy panele fotowoltaiczne są montowane na podstawie zgłoszenia, czy też bez zgłoszenia i bez pozwolenia:

• Inwestycja musi być zgodna z wymaganiami planu miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy, jeśli jest wymagana (przeczytasz o nich w dalszej części tego opracowania)
• W przypadku urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 6,5 kW jest wymagane uzgodnienie projektu budowlanego pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej oraz zawiadomienie organów Państwowej Straży Pożarnej.

Ponadto w niektórych szczególnych przypadkach pozwolenie na budowę może być potrzebne również przy montażu urządzeń o mocy do 50 kW. Jakie to mogą być przypadki?

Wyjątki od podstawowej zasady, czyli kiedy jest potrzebne pozwolenie mimo małej mocy urządzeń

Pozwolenie na budowę – niezależnie od tego, jaką moc będą miały montowane panele – jest potrzebne w następujących przypadkach

• Montaż paneli fotowoltaicznych na budynku wiąże się z koniecznością przebudowy lub rozbudowy tego budynku, a roboty te wymagają pozwolenia.
• Inwestycja zostanie zakwalifikowana jako wymagająca przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko lub na obszar Natura 2000 zgodnie z wymaganiami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
• Panele fotowoltaiczne będą montowane na obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków.

Jak plan miejscowy i decyzja o warunkach zabudowy wpływają na planowaną instalację fotowoltaiczną?

Każda inwestycja, którą realizujemy, musi być zgodna z wymaganiami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenuz, jeśli jest wymagana w danym przypadku.

Jeśli na danym obszarze obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, sytuacja jest łatwiejsza – wystarczy sprawdzić w nim, jakie jest przeznaczenie danego terenu w planie. W razie wątpliwości można wziąć z urzędu miasta lub gminy wypis i szkic z planu miejscowego.

Gdy na danym terenie nie ma planu miejscowego sytuacja bardziej się komplikuje, bo w niektórych przypadkach trzeba uzyskać decyzję o warunkach zabudowy. Niestety przepisy w tej kwestii są bardzo niejednoznaczne, a i orzecznictwo nie pomaga rozwiać wątpliwości, ponieważ również jest niejednolite. Nie będziemy dokładnie omawiać tych przepisów, ale wskażemy rozwiązanie zgodne z opinią Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego z dnia 24 stycznia 2011 r., o której już wspomnieliśmy. Pamiętaj jednak, że opinia ta nie stanowi wykładni prawa i nie jest wiążąca dla organów, dlatego w niektórych urzędach możesz spotkać inne stanowisko.

Zgodnie ze wspomnianą opinią decyzja o warunkach zabudowy nie jest potrzebna w przypadku urządzeń fotowoltaicznych, które nie wymagają pozwolenia na budowę oraz nie zmieniają sposobu zagospodarowania terenu ani sposobu użytkowania budynku lub jego części. Taka sytuacja zachodzi, gdy służą do produkcji energii na potrzeby danej nieruchomości. Powyższe dotyczy urządzeń wraz z konstrukcją mocującą.

Więcej o fotowoltaice możesz przeczytać tutaj:
Jak ochronić instalację fotowoltaiczną przed pożarem?
Czy akumulator do fotowoltaiki ma sens?
Mocowane paneli fotowoltaicznych do dachówki - najwazniejsze informacje

Podsumowanie, czyli kilka słów o pozwoleniu i zgłoszeniu montażu urządzeń fotowoltaicznych

Przed wykonaniem instalacji fotowoltaicznej inwestor powinien dopełnić odpowiednich formalności. Urządzenia fotowoltaiczne o mocy zainstalowanej większej niż 50 kW zawsze wymagają uzyskania pozwolenia na budowę. Natomiast z tego pozwolenia jest zwolniony montaż urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej do 50 kW, jeśli:

• Urządzenia nie znajdują się na obiektach budowlanych wpisanych do rejestru zabytków
• Inwestycja nie wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko lub obszar Natura 2000
• Nie ma konieczności wykonania robót w obrębie obiektu budowlanego, dla których niezbędne jest pozwolenie na budowę. Jednak w sytuacji, gdy urządzenia mają wysokość powyżej 3 m i są montowane na obiekcie budowlanym lub gdy są wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków, inwestor musi wcześniej dokonać zgłoszenia.

Stan prawny aktualny na dzień: 4 września 2019 r.

Źródła:
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1186; zmieniony przez: Dz. U. z 2018 r. poz. 2245 oraz z 2019 r. poz. 1309 i poz. 1524)
Opinia Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego z dnia 24 stycznia 2014 r.: https://www.gunb.gov.pl/sites/default/files/pliki/samples/ws140124_0.pdf?736 [data dostępu: 4 września 2019 r.];
Orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 30 listopada 2017 r. o sygnaturze III SA/Łd 974/17.